Is de waarom-vraag stom of niet? En waarom dan?
Op de coachopleiding werd ons geleerd de waarom-vraag te vermijden. Dit om te voorkomen dat de ander zich gaat verdedigen.
Ik heb het over vragen als:
- “Waarom zeg je je baan niet op?”
- “Waarom denk je dat?”
- “Waarom is dat belangrijk voor je?”
- “Waarom doe je dat zo?”
Ik vind de vraag “waarom …” vaak juist leuk. Ik ga reflecteren – “ja, waarom vind ik die vraag eigenlijk leuk?”. Voor het geval je het interessant vindt, de antwoorden waar ik op gekomen ben:
- Ik vind het sowieso leuk om na te denken over “waarom is dat zo”. Ik doe dat vaak automatisch. Toen ik 5 was leek het wel een stopwoordje te zijn, mijn moeder werd er gek van. Op elk antwoord vroeg ik weer “waarom?”.
- Door de vraag te beantwoorden kan ik iets over mezelf ontdekken, over hoe ik ergens tegenaan kijk.
- Als de vraag bedoeld is om uitleg te krijgen ga ik helemaal aan. Iemand iets leren vind ik superleuk.
Niet iedereen is enthousiast over de waarom-vraag. Daar kan ik meerdere redenen voor bedenken:
- Het maakt uit HOE de vraag wordt gesteld. Daarover schrijf ik hieronder meer.
- De één beantwoord vragen van nature makkelijker dan de ander. Hierover ga ik het vandaag niet hebben, maar is wel een belangrijke factor in miscommunicatie.
- Mogelijk heeft iemand geleerd er een aversie tegen te hebben, omdat ze ermee gebombardeerd zijn, of omdat ze hebben besloten er een hekel aan te hebben (net zoals sommigen altijd op het woord “moeten” reageren met “ik moet niks”).
- Als jij een andere reden weet dan hoor ik dat graag! Ik hou ervan als iemand zoiets anders ziet dan ik.
OK, terug naar de waarom-vraag.
Ik schreef: Ik vind de vraag “waarom …?” vaak leuk. Het is niet altijd leuk. Het maakt uit HOE de vraag wordt gesteld.
Vanuit een open, belangstellende, nieuwsgierige houding hoor ik interesse in mij, in wat ik doe en hoe ik denk. De non-verbale communicatie straalt uit: “jij bent OK, ik ben benieuwd naar je antwoord”.
Het HOE pikken we onbewust vaak feilloos op. Het HOE zijn de toon, de gezichtsuitdrukking, de houding en de gebaren, en ook het soort woorden die de vragensteller gebruikt. “Waarom denk je dat?” is echt anders dan “waarom denk je dat precíes”.
De vraag kan ook gesteld worden vanuit beschuldiging, onbegrip, ongeduld etc. De non-verbale communicatie straalt uit: “Jij bent niet-OK en ik wil dat je je verantwoord”. Het is communicatie vanuit stress. Stress lokt stress uit. Het antwoord is dan vaak ook vanuit stress, bijvoorbeeld: “ja zeg, dat hoef ik jou niet uit te leggen!”. Nu is er miscommunicatie en geen plezierig, inzicht-gevend, gesprek.
We reageren op HOE de vraag wordt gesteld in plaats van de INHOUD van de vraag.
Als je herkent dat de ander de vraag vanuit stress stelt, dan kan heb je een keuze:
- Proberen de stressvolle communicatie om te buigen naar contact;
- De vraag beantwoorden en de stress negeren;
- Ok, je mag natuurlijk ook vanuit stress reageren, maar dat draagt niet bij tot een fijn gesprek.
Kortom: de waarom-vraag kan je prima stellen, zolang je houding “ik ben OK en jij bent OK” is. En reageert de ander dan toch vanuit stress dan kan je ook daar constructief op (leren) reageren.
Waarom ik deze blog schrijf?
Hoe je stress herkent, stress kan voorkomen en miscommunicatie ombuigt is waar mijn trainingen over gaan 😉. En zo leer je mij een beetje beter kennen.
