Wie kiest jouw gevoel of emotie? De kans is groot dat je antwoord: ”ikzelf natuurlijk!”. En zo is het.
Wie is verantwoordelijk voor je gevoel en emoties? Ik hoop dat je ook hier “ikzelf!” antwoordt. Toch zeggen we vaak wat anders, bijvoorbeeld “jij hebt me boos gemaakt”. In dat geval houden we de ander verantwoordelijk voor onze eigen emotie. Alsof de ander een knop heeft om ons te programmeren.
Je kan niet veranderen hoe iemand zich voelt. Net zomin als iemand dat bij jou kan. Je kiest tenslotte zelf. Dat klinkt logisch en toch geloven we vaak wat anders.
De 4 mythes betreffende eigen emotionele verantwoordelijkheid
Dr. Taibi Kahler* ontdekte 4 mythes:
- Ik kan jou een goed gevoel geven
- Jij kan mij een goed gevoel geven
- Ik kan jou een slecht gevoel geven
- Jij kan mij een slecht gevoel geven
Ik zal hieronder toelichten waarom het mythes zijn.
Ik kan jou een goed gevoel geven
Stel je buren hebben een moeilijke tijd en jij zegt: “Ik breng ze een bloemetje, dat zal ze opfleuren”. Nu geloof je dat jij ze een goed gevoel kan geven door ze een bloemetje te brengen. Natuurlijk is het lief en heel attent. Mogelijk vinden je buren het heel leuk om van jou een boeketje te krijgen. Misschien voelen ze zich blij bij het zien van mooie bloemen. Misschien veranderd hun gevoel helemaal niet. Het kan ook zijn dat ze zelfs negatief of achterdochtig reageren: “Ook dat nog, stomme bloemen, wat moet dat mens van ons”. Je kan hen niet opfleuren. Je kan hen er wel toe uitnodigen. We hebben geen macht om de ander een goed gevoel te geven, dat is een mythe.
Mensen kunnen enorm druk zijn met de illusie dat ze anderen een goed gevoel kunnen geven. Let maar eens op hoe vaak je iemand hoort zeggen: “ik wil mijn ouders trots maken”, of “dat zal ze blij maken”. Dit kan je bakken met energie kosten terwijl je keer op keer ontdekt dat het niet werkt.
Jij kan mij een goed gevoel geven
Het omgekeerde geldt net zo goed: “zorg dat je wint en maak me trots”. Nu vraag je de ander om jou een goed gevoel te geven.
Nate Regier schrijft hierover in zijn blog dat je zo eigenlijk zegt dat je de ander kan liefhebben of afwijzen op basis van prestaties.
Tip: In plaats van “jij hebt me trots gemaakt” zeg je “ik ben trots op jou”.
Jij kan mij een slecht gevoel geven
Deze vind ik persoonlijk het moeilijkst te accepteren als mythe, want als iemand mij ineens uit begint te schelden dan voel ik me vaak rot. Het punt is: dat voelen doe ik zelf. Er zijn mensen die hun schouders ervoor optrekken, of gelijk herkennen dat de ander vanuit stress aan het schelden is en met compassie reageren. Ik bewonder hen zeer. Zij geloven in elk geval niet in deze mythe.
Andere voorbeelden van zinnen met deze mythe:
- “Don’t break my heart.”
- “Zij heeft mij teleurgesteld.”
- “Je hebt me voor paal gezet.”
Ik kan jou een slecht gevoel geven.
Ik herinner me een voorval uit mijn kindertijd. Ik was boos en besloot weg te lopen want dan zouden mijn ouders zich rot voelen (mythe) en bezorgd om mij worden en me komen zoeken.
We zouden met de auto weg gaan dus ik voor de zekerheid verstopte ik me om de hoek van het huis. Tot mijn ontsteltenis laadden mijn ouders spullen in de auto en maakten zich op om weg te gaan. Zonder mij!
Mijn plan om hen een slecht gevoel te geven had natuurlijk niet gewerkt. Zij kenden mij en verwachtten dat ik wel weer op zou duiken voordat zij de auto starten.
Je kan een ander zich niet rot laten voelen of ongelukkig maken.
Speciaal voor coaches:
Veel coaches leren op de opleiding om waarom-vragen te vermijden. In plaats daarvan vragen ze:
“Wat maakt dat je je zo voelt?” of “Wat voor gevoel gaf dat je?”.
Onbewust zeg je dat je client geen controle heeft over zijn/haar eigen emoties en gevoelens.
Vraag daarom: “Wat gebeurde er?” of “Hoe voelde je je toen?”.
* Dr. Taibi Kahler is klinisch psycholoog en ontdekker van het Process Communication Model.
